Jelcz L090M 'Kombajn' #51 MPK Nowy Sącz

[J.R.]

8.10.2009r. - GSMK stało się właścicielem ostatniego sądeckiego kombajna czyli Jelcza L090M.

O modelu:

Produkcja Jelcza L090M rozpoczęła się w 1999 r. Autobus swoją stylistyką nawiązywał do produkowanego wcześniej międzymiastowego autokaru Jelcz T120. Do projektu wykorzystano podwodzie z samochodu ciężarowego Star 12.155, które zabudowano nadwoziem produkowanym w Jelczu ze stali (teoretycznie) nierdzewnej i tworzyw sztucznych. W 2004 r. rozpoczęto produkcję zmodernizowanego modelu na podwoziu MAN L70 stosowanym w samochodach Star 12.185 (nieco dłuższe niż poprzednie, stąd nieznaczne wydłużenie pojazdu). W tej wersji zastosowano również inny silnik. Autobusy te jednak były sprzedawane tylko jako pojazdy specjalne do przewozów szkolnych (tzw. gimbusy). We wszystkich egzemplarzach stosowano mechaniczną skrzynię biegów ZF.

Właśnie jako gimbus Jelcz L090M/S zdobył popularnośĆ. W okresie jego produkcji kształtowała się reforma systemu edukacji w Polsce, która obejmowała m.in. wprowadzenie bezpiecznych przewozów dla dzieci do szkół specjalnie przystosowanymi do tego celu autobusami. Reforma w tym zakresie powiodła się jedynie częściowo, stąd Jelcz dośĆ szybko stracił ten rynek zbytu dla swoich produktów.

Jelcz L090M trafił jednak także do kilku przedsiębiorstw komunikacji miejskiej w średnich i mniejszych miastach (m.in. Bydgoszcz, Nowy Sącz, Opole, ¯agań, Łask) oraz w nielicznych egzemplarzach do przedsiębiorstw PKS, gdzie eksploatowany był na trasach krótkich przewozów lokalnych. W tym zastosowaniu wóz ten niestety zupełnie się nie sprawdził. Bardzo wysoka podłoga, wyjątkowo niski komfort podróżowania (duży hałas wewnątrz pojazdu spowodowany głośną pracą niestety dośĆ słabego silnika oraz kiepskie zawieszenie w postaci resorów z przodu), wąskie drzwi, przegrzewanie się hamulców, przeznaczenie znacznej części przestrzeni pasażerskiej na zdecydowanie zbyt dużą kabinę kierowcy czy też przede wszystkim niska trwałośĆ pojazdu wynikająca z zaprojektowania go pod kątem zaledwie kilku krótkich przejazdów dziennie do okolicznych szkół - wszystko to sprawiło, że nie udało się Jelczowi sprzedaĆ większych partii Jelczy L090M firmom wykonującym regularne przewozy.

Pojazd ten w żadnej opcji nie posiadał drzwi w przedniej części pojazdu. Jedynie od strony kierowcy znajdowały się ręcznie otwierane drzwi prowadzące do kabiny kierowcy. Dla pasażerów zaś przeznaczone były najczęściej dwie pary dwuskrzydłowych jednak dośĆ wąskich drzwi w środkowej (bliżej przodu) i tylnej części autobusu. Sporadycznie drzwi dwuskrzydłowe były zastępowane jednoskrzydłowymi. Wersja szkolna (L090M/S) wyposażona była tylko w jedno- lub dwuskrzydłowe drzwi środkowe. Autobus zabierał 60 pasażerów, w tym 28 na miejscach siedzących.

Ze względu na wspomnianą kiepską jakośĆ tego modelu, do służby w komunikacji miejskiej trafiło około 18 egzemplarzy Jelcza L090M. ChoĆ produkcja wersji miejskiej skończyła się już w 2000 r. decyzję o całkowitym zakończeniu produkcji modelu w wersji szkolnej podjeto dopiero w 2006 r.

W służbie Komunikacji Miejskiej Nowego Sącza

Do Nowego Sącza trafiły Jelcze L090M z pierwszego okresu produkcji. Wszystkie trzy, jakie zakupiono, przybyły do naszego miasta w 1999 r. Nadano im numery taborowe od #51 do #53. Wozy miały obsługiwaĆ linie o średnich potokach jednak ze względu na liczne wady kostrukcji ostatecznie obsługiwały linie szczytowe o małych potokach.
Autobusy #51 i #53 były identyczne. #52 posiadał kabinę kierowcy zamontowaną po skosie oraz pierwsze siedzenie pochodzące z gimbusa.

W roku 2009 zapadła niespodziewana decyzja o zakończeniu eksploatacji tych pojazdów i przeznaczeniu ich do kasacji. Inne przedsiębiorstwa w tym okresie też rozpoczęły lub nawet skończyły likwidację tych autobusów. Dziś nie więcej niż 8 wyprodukowanych autobusów L090M w wersji miejskiej pozostaje w służbie.

23.09.2009r. Jelcz L090M #52 jako ostatni z trójki tych autobusów obsługiwał po raz ostatni linię Komunikacji Miejskiej (nr. 10).

Dzięki przychylności władz MPK Nowy Sącz jeden z autobusów zamiast byĆ złomowany został zachowany jako pojazd zabytkowy - czynny eksponat, przykład tej dziwnej i unikalnej konstrukcji.



Jako zabytek

Odrestaurowanie pojazdu 2009/2010:
http://www.gsmk.org.pl/podstrony/jelcz_l090m_51_remont.php



Ogólnie o autobusie:
http://www.gsmk.org.pl/podstrony/jelcz_l090m_51.php



Autobus został zarejestrowany jako zabytek 2.06.2010r. Otrzymał numer rejestracyjny KN 051.

[J.R.]

No i jest dobrze - mam komplecik tablic klapkowych Pixela do naszego wozu W sobotę jeśli będą prace to montujemy je  :twisted:

[Invis]

J.R. sterownik również będzie pixela?

///Dobra to było głupie pytanie  :oops:

[J.R.]

Taki jak był w oryginale - Pixelem nic innego nie zasteruje.

[ Dodano: Sob Gru 08, 2012 6:30 pm ]
Tablice zamontowane ale z nieznanych powodów na razie nie działają. Walka trwa.

[Dyrektor]

Nasz Kombajn na facebook'u:

https://www.facebook.com/JelczL090M.51

[J.R.]

Wczoraj wóz został wyszorowany w środku i stoczono zaciętą walkę z uciekającym powietrzem. Jest lepiej ale nadal ucieka powietrze przy sprężarce. Trzeba będzie jeszcze powalczyć.

Z innych ciekawostek - działa podświetlenie kabiny. Awaria którą bezskutecznie usiłowaliśmy usunąć od samego przejęcia wozu została naprawiona przypadkiem. Powodem jest nieco namieszana instalacja elektryczna z różnymi przeróbkami więc nie jest łatwo dojść co i jak obecnie jest podpięte.

No i jeszcze jedna informacja - od jakiegoś miesiąca mamy sprawne zewnętrzne klapkowe tablice kierunkowe i wewnętrzną diodową. Do doprowadzenia wozu do kompletności brakuje szyby w kabinie odgradzającej pasażerów od kierowcy. Kiedyś takowa przybędzie